Dit is de twaalfde en laatste aflevering in de serie Wereldbekerbrieven over spelers, scheidsrechters, coaches en supporters (mensen die zich op het WK onderscheiden door sportief maar ook door onsportief gedrag). De Belgische sociaal betrokken voetbaljournalist Raf Willems en ik voeren een briefwisseling voor de website De Aanvoerders. (http://www.deaanvoerders.nl/nieuws)
Vriend Raf,
In deze dagen van opportunisme, snelle meningen en ronkende krantenkoppen denk ik aan jou, jij daar op de fiets met je geliefde op weg van Praag naar Dresden. In stilte genietend van het Duitse landschap en heimelijk van de triomf van het Duitse voetbal. Het Duitse voetbal, door jou uitentreuren met nuance verklaard en uitvoerig beschreven in je boek ‘Het Mannschaftswunder. Waarom de Duitsers de besten zijn’ (2012, Arbeiderspers), dat hopelijk nu eindelijk in Nederland en België serieus wordt genomen en gretig aftrek vindt.
Ik denk aan jouw bescheidenheid, een karaktertrek die in deze dagen van kortzichtige superlatieven, onbeschaamde borstklopperij en loze kreten als trots, aangenaam aanvoelt en mijn hoofd weer tot rust brengt. De bescheidenheid die mij doet denken aan Lionel Messi. Ook een man van weinig uitgesproken woorden. Een man die het liefst met een bal speelt, zoals jij met woorden en gedachten.
Tot zover mijn veronderstelde overeenkomsten tussen Messi en jou. Meer is er niet, vermoed ik. Waarom over Messi? Omdat hij mijn laatste aanvoerder is in deze briefwisseling. Omdat ik graag meevoel met mensen die om een of andere reden niet het uiterste uit zichzelf kunnen halen en hun ultieme doel niet bereiken. En nog meer: zo begenadigd zijn, zo verheerlijkt en aanbeden, zo vaak uitgeroepen tot het beste wat voetbal heeft voortgebracht – en dan toch net niet. Het zal je maar overkomen.
Heilig worden verklaard en dan bijna onvermijdelijk ook zelf gaan geloven dat je heilig bent. En dan toch niet het hoogste doel bereiken. Niet wereldkampioen worden, niet op z’n minst de evenknie worden van Maradona of andere voorgaande grootmeesters van het voetbal. Zoals Pelé en Zidane, die net als Maradona wel wereldkampioen werden.
Ik was toch heilig? Ik zou toch wereldkampioen worden? Ik zou toch mijn volk geven waar het nood aan heeft? Ik was uitverkoren, The chosen one. En nu overkomt mij dit. Het lukt me niet meer, het is alsof mijn geest en mijn lichaam het niet meer kunnen opbrengen. Is het voorbij? Ben ik dan toch een mens?
Hopelijk hebben de juryleden die de beste voetballer van het WK moesten kiezen, uit humane overwegingen Messi willen eren en hem daarom de gouden bal geschonken. Om aan te geven dat roem vergankelijk is en dat voetbalsterren ook mensen zijn.
De jury is de zogenaamde FIFA Technical Study Group, oftewel TSG. De groep analyseert (zie de website van de FIFA) al ‘ruim veertig jaar wedstrijden op internationale toernooien en signaleert de nieuwste trends uit de sport’. Ze wil het voetbal ‘structureel verbeteren’ en maakt regelmatig rapporten voor de FIFA, die de wereldvoetbalbond weer deelt met voetbalbonden ‘voor trainings- en educatiedoeleinden’.
Aan het hoofd van de groep staat Jean-Paul Brigger, oud-international van Zwitserland en in 1992 verkozen tot speler van het seizoen in de Zwitserse competitie als speler van FC Sion. Naast Brigger telt de groep nog dertien leden. Bekendste naam is Gerard Houllier, de Franse trainer die in 2001 met Liverpool de UEFA Cup won. En dan is er Sunday Oliseh. De Nigeriaanse oud-prof speelde onder meer bij Ajax en kwam voor Nigeria uit op het WK in 1994 en 1998.
Ook zetelen oud-internationals als Theodore Whitmore (meer dan 100 interlands voor Jamaica), Jaime Rodríguez (50 interlands voor El Salvador), Kwok Ka Ming (96 interlands voor Hongkong) en de Soedanese coach Abdel M. Hussein in de TSG.
Mijn boodschap, hopelijk ook van de studiegroep van de FIFA: dat menselijke gaven niet langdurig en grenzeloos zijn. Natuurlijk wil iedereen die zich heeft laten meeslepen in het voetbalfeest alleen erkenning voor de beste. Zoals velen impulsief roepen dat dit WK het beste toernooi aller tijden was. Hoezo? Niet de afschuwwekkende schoppartijen en gruwelijke overtredingen gezien? Nog zelden vertoond. Niet alle voorgaande 19 WK’s gezien? Ach ja, ik roep ook als ik weer een orgasme krijg: de beste, nog nooit zoiets meegemaakt.
Arjen Robben, Toni Kroos, Bastian Schweinsteiger of anderen waren mogelijk de beste. Maar juist Lionel Messi verdient erkenning vanwege zijn menselijkheid. Hij is dus niet onsterfelijk. Dat is allerminst een troost voor hem, alleen een harde confrontatie met zichzelf.
Als de rook om ons hoofd is verdwenen zullen we mogelijk weer helder kunnen zien en denken. Zoals Jogi Löw dat is blijven doen. Een coach, die door ons, Raf, herhaaldelijk is aangeduid als een man met realistische visie en missie. Geen man van grootspraak, geen man die voortdurend openlijk om erkenning vraagt en anderen de les leest of beschuldigt. Zoals Lionel Messi, ook geen man van grootspraak, ook geen man die voortdurend openlijk om erkenning vraagt en anderen de les leest of beschuldigt. Bescheiden mensen dus.
Gewoon, mensen die het beste uit zichzelf willen halen. Maar de ene keer lukt het, de andere keer niet. Zo zijn we toch allemaal, Raf? Zo gaat het in het leven, zo gaat het in voetbal. Het komt zoals het komt. Dat maakt het leven zo waardevol en voetbal zo opwindend.
Om met een boeddhistisch getint gezegde te eindigen: de zin van het leven is het leven zelf.
Heel veel dank voor je brieven, Raf, ik heb ze als wijze lessen ervaren.
Warme groet,
Guus
Eerder verschenen:
10 juli http://www.deaanvoerders.nl/nieuws/69 (Philipp Lahm, mondig en sociaal betrokken)
8 juli http://www.deaanvoerders.nl/nieuws/68 (Hopen op Das schöne Spiel van Jogi Bonito)
6 juli http://www.deaanvoerders.nl/nieuws/67 (Het Maracana van de favela)
30 juni http://www.deaanvoerders.nl/nieuws/66 (Smeken om bescherming)
27 juni http://www.deaanvoerders.nl/nieuws/65 (De verboden kus van Iraanse supporters)
24 juni http://www.deaanvoerders.nl/nieuws/64 (Bakary Gassama)
21 juni http://www.deaanvoerders.nl/nieuws/63 (Serey Die)
19 juni http://www.deaanvoerders.nl/nieuws/62 (Chileense supporters)
17 juni http://www.deaanvoerders.nl/nieuws/61 (Mario Balotelli)
16 juni http://www.deaanvoerders.nl/nieuws/60 (Vicente Del Bosque)
13 juni http://www.deaanvoerders.nl/nieuws/59 (Xavi)
guusvanholland 