Tag Archives: Vrienden van het boeddhisme

Hoe laat je je liefde voor anderen blijken?

5 apr

Hoe laat je liefde zien? Wat doe je om te tonen dat je lief en vriendelijk wilt zijn voor anderen? Raak je hem of haar aan? Streel je? Doe je ‘alles’ voor die ander? Zeg je nooit ‘nee’? Het zijn vragen die mij kwellen als ik meen lief en vriendelijk te moeten zijn. Vooral de vraag ‘hoe doe ik dat zonder er iets voor terug te krijgen?’ houdt me bezig. Ik zeg ‘dag’ of ‘hallo’ tegen iemand die ik op straat tegenkom, ik ben dus vriendelijk tegen hem of haar. Maar wil ik er iets mee bereiken? Wil ik dat de ander ‘hallo’ of ‘dag’ tegen mij zegt? Of ben ik zomaar spontaan, vriendelijk en lief?

Spontaan lief en vriendelijk zijn, vind ik moeilijk. Ik doe het (nog steeds) niet zonder een doel, met het doel er iets (liefs of vriendelijks) voor terug te krijgen. Ik heb het gevoel te investeren. Als ik nou maar lief en vriendelijk ben, hem of haar streel dan wel met een lach tegemoet treed of een hand geef, vindt de ander mij ook lief en vriendelijk en die ander mij meer waarderen. Zoiets.

Daarom vinden anderen me zo aardig en vriendelijk, vermoed ik. Daarom vindt mijn partner mij vaak zo aardig. Die houding heeft mij veel opgeleverd in mijn leven. Mensen vinden mij zo aardig! ‘Hij (ik) kijk(t) zelden of nooit boos, hij moppert zelden, hij blijft vriendelijk.’ Ach, wat ben ik toch een lieve man!

Mijn partner weet wel beter, mensen die mij goed kennen ook. Ik vergelijk mezelf weleens met een winkelbediende die de hele dag aardig en vriendelijk is, vooral met het doel zoveel mogelijk te verkopen. Die komt dan ’s avonds thuis, zakt onderuit op de bank, heeft geen zin in koken want neemt liever een borrel, zet de televisie aan en snauwt tegen zijn huisgenoten – moe van de hele dag aardig, vriendelijk en lief zijn.

Tijdens mijn boeddhistische cursus Liefdevolle Vriendelijkheid, een ander perspectief op geluk aan de hand van het gelijknamige boek van Sharon Salzberg (een prominente Amerikaanse meditatieleraar) werd ons aangeraden bij het moment stil te staan wanneer je lief en vriendelijk bent. Wat voel je dan? Waarom doe je het? Wat gebeurt er met je? Ik volgde de raad op en merkte (voelde) dat ik met mijn gedrag vaak juist vroeg om winst – in ieder geval om respons

Matthieu Ricard (altruïsme, compassie)

Dat was heel confronterend. Vooral pijnlijk, omdat ik dat niet echt wilde. Dat heeft mij kracht en energie gekost – ik werd er echt moe van. Ik wil niet leven door mijzelf te verkopen alsof ik een winkelbediende ben. Ik wil echt lief en vriendelijk zijn, ik wil mensen lief en vriendelijk tegemoet treden omdat ik iets te geven heb, zonder winstoogmerk. Vrijgevig zijn, een ander gunnen wat hij waarschijnlijk (ook) nodig heeft. Matthieu Ricard heeft daar een heel dik over geschreven: Altruïsme, de kracht van compassie. Geven zonder iets terug te verlangen. Onbaatzuchtig zijn.

Zo probeer ik mijn houding ten opzichte van anderen een minder egoïstische draai te geven. Het gaat niet (alleen) om mij, maar om anderen. Andere mensen geven wat ze mogelijk gelukkig maakt. Gewoon door ze lief en vriendelijk te benaderen, te begroeten of wat ook.

Nu ik dat steeds meer doe, vriendelijk en lief (écht!) te zijn zonder winstoogmerk, voel ik mij gelukkiger. Ik groet en buig nu voor anderen zonder er iets mee te willen winnen. In het studieboek probeert Sharon Salzberg uit te leggen wat het met je doet wanneer je geeft – ze noemt het de kracht van vrijgevigheid. Wij hebben bijna allemaal al genoeg, we hoeven meestal niet meer dan we al hebben. Waarom dan niet iets (weg)geven?

Hoe het werkt, is domweg doen: ondervinden wat het met je doet. Ik merk dat ik liever ben, meer geef, meer mezelf minder wil belonen voor wat ik doe. Ik kan zowaar bijna altijd geven, zonder er iets voor terug te krijgen. Hoe moeilijk ik dat ook vind (jarenlange conditionering richt veel schade aan), ik krijg meer dan mijn bedoeling is. Ik krijg liefde en vriendelijkheid. Geluk komt dichterbij. Gewoon door niet op antwoord te wachten. Gewoon lief en vriendelijk zijn.

De auteur is bestuurslid van Shambhala Leiden

Deze column wordt binnenkort gepubliceerd op de website http://www.vriendenvanboeddhisme.nl

Tags: , , , , , , , , , , ,

Ben ik nou zo slim en zijn zij zo dom? Of is er iets anders?

10 mrt
kastanjes
                                                        Kastanjes?
Ik kijk steeds meer op een andere manier tegen dingen aan. Ze zijn niet meer zoals ik gewend was. Een kastanje is niet meer een kastanje, maar een min of meer rond ding met een bruine kleur en een bleek vlekje. Een kastanje? Rond? Bruin? Bleek? Vlekje? Wie zegt dat? Omdat me dat als kleine jongen geleerd is.
 
Dat is bruin, en niet geel. Dat is rond, en niet vierkant. Ik hoor het de juf van de kleuterklas zeggen, en mijn vader en moeder zeiden hetzelfde. Ik begreep dus van jongs af aan welke kleur een ding had en welke vorm. Waarom zou ik dan nog twijfelen? Iedereen zei het, iedereen zei elkaar na – en dan nog de wetenschap. Zo was het dus en niet anders. Zo was het afgesproken.
 
Totdat me bijna twintig jaar geleden tijdens mijn eerste boeddhistisch weekeinde werd gevraagd wat ik zag, toen een kastanje (of zoiets) voor mijn neus werd neergelegd. Mij werd gevraagd er serieus naar te kijken, het te draaien tussen mijn vingers, op mijn hand te leggen en dan een beschrijving te geven van het ‘ding’. ,,Vergeet wat je geleerd hebt”, ,,vergeet wat je weet”, werd mij door de Amerikaanse boeddhistische leraar David Schneider geadviseerd. ,,Beschrijf in je eigen woorden” en ,,ruik, voel en kijk, wat is het volgens jou?”
 
Ik raakte in verwarring, wilde terugvallen op wat mij was geleerd – en hoe ik was geconditioneerd. Wat nu? Ik hoefde niets te zeggen. ,,Houd het voor jezelf, het is wat jij ziet, ruikt en voelt. Dat is waarschijnlijk anders dan wat je buurman ziet, ruikt en voelt. Het is jouw perceptie, helemaal van jou alleen.”
 
Zeker vanaf dat weekeinde zie ik dingen anders. Althans, ik probeer me te verlossen van wat ik word geacht te zien. Omdat mijn opvoeders (en al die ‘papegaaien’ en wetenschappers) me eens hebben verteld hoe het zat, hoe mensen zijn, hoe het leven (en dat van een ander) in elkaar steekt.
 
Het is min of meer anders dan toen ik eens als sportverslaggever stoned of high (hasj, lsd) naar een voetbalwedstrijd zat te kijken en andere acties (bewegingen) zag dan mijn collega’s op de tribune. Ik schreef een verslag en schreef wat mij was opgevallen. Niemand die negatief reageerde. Inderdaad, het was (gewoon) mijn perceptie van de wedstrijd.
 
Later kreeg ik soms van coaches en supporters de wind van voren omdat ik (volkomen clean) niet had beleefd hoe zij wedstrijd hadden beleefd. Ik heb weleens proberen uit te leggen hoe het bij mij werkt en dat ik niet kan (en wil) schrijven vanuit zijn (hun) beleving. Maar ze begrepen het niet. Echt niet! Tja, ben ik nou zo slim en of zijn zij zo dom? Of is er toch iets anders? Verschil in beleving, perspectief?
 
Al mediterend kwam ik tot het besef dat mijn beleving gewoon mijn (eigen) beleving is. Waarom ik ooit ben gaan voetballen en daarover ben gaan schrijven, zou ik willen weten. Mogelijk kom ik daar achter. Mogelijk omdat iedere jongen en vriend het deed. Mogelijk omdat ik erbij wilde horen. Mogelijk omdat ik geliefd wilde zijn, rijk en beroemd. Veel aandacht dus. Maar zover ben ik nog niet. Dat inzicht is me nog niet toegevallen.
 
Mijn worsteling gaat over mijn waarheid tegenover de waarheid die anderen mij (soms onbewust) hebben opgedrongen, want zo voelt het: opgedrongen. Tijdens mijn meditatie voel, ruik en zie ik dingen die bij mij horen. Het is echt verwarrend. Maar ik kan niet meer terug. Zoals mijn boeddhistische leermeesters vertelden in hun boeken en geschriften: ‘Meditatie en boeddhisme scheppen verwarring, niets is meer wat je gewend was. Maar eens kun je verlichting bereiken, vrij van de worsteling, alleen wat jij ziet, ruikt en voelt is van jou.’
 
Zo harkte in de herfst ik de bladeren op mijn grasveldje bijeen. Waarom hark ik, waarom mogen die bladeren (of wat ze ook zijn) niet blijven liggen? Terwijl ik hark, voel ik de opdracht: harken omdat het moet. Maar waarom? Ik lees artikelen waarom je bladeren moet harken en waarom niet. Waarom kinderen willen voetballen. Waarom het klimaat verandert en waarom niet. En altijd kom ik terug bij mijzelf. Wat denk ik, wat voel ik, wat ruik en zie ik? Maar vooral waarom? Een bruin, nat, afgestorven en gevallen blad stelt mij vragen. De herfst zette  aan tot denken. Waarom?
 
Guus van Holland is vriend van Shambhala Leiden
 
 
Deze column is gepubliceerd in de februari-editie 2020 op de website https://vriendenvanboeddhisme.nl/

Tags: , , , , , ,

Zwijg, open je, luister naar de stilte en voel: laat je raken

3 jun

forest Gedrieën liepen we ’s nachts het bos in, mijn vriend Marius, zijn hond en ik. Het was stil. Alleen ik babbelde wat. Waarom? Angst? Of gewoon omdat samen wandelen niet gezellig is als je niet met elkaar praat. Hier en daar hoorde ik wat ritselen, dat wel. Maar ik was toch meer met mezelf bezig, met mijn gebabbel.

Onverwacht stond mijn vriend, die al die tijd had gezwegen, stil. Hij trok aan zijn sigaretje en zei: ‘Hoor!’ Hij stak zijn wijsvinger op. Ik hield mijn adem in. Hij ook. De hond stopte met hijgen, deed zijn bek dicht en keek zijn baasje aan. We wachtten een minuut of twee. Ik luisterde. Ik hoorde wind. Een licht suizend geluid. Niets bijzonders.

Maar toch. Het was geluid. Geluid waar ik zelden bij stilsta. Mijn vriend wees mij er op dat er nooit echte stilte is – ook als ik niets denk te horen. Mogelijk omdat ik geen oor heb voor kleine, mogelijk onbetekenende geluiden. Maar ze zijn er wel, als ik er maar voor open staat. En betekenis hebben ze zeker. Dat vergeet ik weleens.

Ik meldde me jaren later aan voor een stiltewandeling in het Amsterdamse Bos. We zouden onder leiding van twee ervaren stiltewandelaars, Lisette Sevens en Thomas van Kleef, samen met nog enkele andere mensen een paar uur zwijgend met elkaar wandelen.

In het begin was het vermakelijk. Mijn vrouw en ik keken elkaar aan en konden nauwelijks een lach onderdrukken. Het zwijgen viel ons met de minuut zwaarder. Het begon hevig te regenen. Boven ons hoofd vlogen vliegtuigen laag af en aan, van en naar het nabije Schiphol. Daar viel wat over te zeggen, maar we bleven zwijgend doorwandelen.

Soms kregen we een korte pauze, waarin we onze ervaringen mochten delen. Hoe het beviel. Waarom niet? Waarom wel? We passeerden een gedenkteken, het Dachaumonument, bleven staan en keken zwijgend naar de opschriften en namen. Ik ontdekte een fout, wilde dat met de anderen delen, maar deed er het zwijgen toe. Hoe moeilijk was dat? Hoe moeilijk was het sowieso te zwijgen op een plek die sterke emoties opwekt?

We wandelden door, zwijgend. De regen viel met bakken uit de hemel. Boven ons hoorden we het lawaai van vliegtuigen. Het leek wel oorlog. Mogelijk omdat we zwegen kwamen het lawaai en de neerplenzende regen harder aan dan gewoonlijk, als we wel met elkaar praten. Ik weet het niet. Zo voelde het wel. Toch hoorden we uiteindelijk het lawaai niet meer. Gewenning? Ik weet het niet. Wat ik me herinner is dat mijn vrouw na afloop van de wandeling begon te huilen. Het bezoekje aan het Dachaumonument had haar geraakt. De ontroering had ze ingeslikt en pas enige tijd later kunnen uiten. Ook dat kan stilte met je doen.

Intussen ben ik gewend geraakt aan stilte. Aan samen de stilte ervaren en het gevoel niet hardop met elkaar te delen. Ik mediteer samen met anderen in stilte. Ik wandel samen met anderen in stilte. En elke keer ervaar ik dat stilte me dichter bij mezelf brengt. Ik hoor niet alleen méér, ik voel wat het met me doet. Hoe en waar het me raakt. Niet dat praten met anderen niet aangenaam is, maar alleen zijn met mezelf, mijn gevoel alleen met mezelf te delen, dus niet te uiten (naar buiten gooien) geeft me meer inzicht in wie ik ben en wat ik voel.

Is dat wat mijn vriend Marius me destijds wilde leren? Hij is overleden. Ik kan het hem niet meer vragen. Laat staan hem te danken voor wat hij mij wilde duidelijk maken: praat nou eens niet, luister gewoon. En voel, laat je raken!

Guus van Holland is vriend van de sangha Shambhala Leiden

Deze enigszins bewerkte column is gepubliceerd in de zomereditie van de website http://www.vriendenvanboeddhisme.nl

Tags: , , , , ,

Is gelijk willen hebben een gevecht om (iets) te winnen?

21 aug

Een stilte-retraîte ondergaan is uitdagend voor wie zijn ervaringen en gevoel graag deelt. Omringd door mensen zwijgend zittend en lopend mediteren, zwijgend thee drinken, zwijgend eten, zwijgend observeren. Moeilijk, hoor. Gelukkig mocht er in mijn retraîte tijdens de lunch mondjesmaat worden gesproken. Liefst over je ervaringen ter plekke, maar dan wel terughoudend. Liever niet uitweiden, niet associëren met wat elders, eerder of buiten de sangha is gebeurd.

,,Stil zijn is moeilijk”, hoorde ik plotseling. Ik voelde een hand op mijn schouder. Als een terechtwijzing? Vast. Ik had de regels doorbroken en was – als vanouds – aan de wandel gegaan met verhalen. Ik slikte haastig de woorden in die in mijn mond brandden en zweeg vol schuldgevoel. De vrouw tegenover mij knipoogde. Ze wees mij niet terecht, ze was vriendelijk. Ze daagde mij uit vriendelijk voor mezelf te zijn en mij vooral niet schuldig te voelen.

De volgende meditatiesessie (na de lunch) ging ik vooraan zitten. Als om mijn schuld in te lossen. Recht tegenover de umdze (meditatieleider en tijdaangever), de man die een hand op mijn schouder had gelegd. Bewust of onbewust vooraan, ik weet het niet. Of misschien toch wel: zie mij eens hier vooraan zitten! Na de afsluitende gong, kwam de umdze meteen naar me toe en legde een hand op mijn arm. Hij zei op vriendelijke toon dat hij mij niet had willen beschuldigen. Ik hoorde een verontschuldiging…

,,Ja, je had gelijk”, was mijn haastige antwoord. Ik dacht niet eens na, ik zei het zomaar, spontaan. Hopelijk zou hij mij door mijn schuldbekentenis alsnog vergeven. ,,Het is geen kwestie van gelijk hebben’’, repliceerde de umdze, een man met wie ik al jaren op basis van wederzijdse vriendelijkheid van gedachten wissel. ,,Ik vond het alleen nodig om mijn eerdere opmerking te verklaren”, ging hij verder. ,,Misschien is dat wel mijn schuldgevoel. Ik wil jou niet kwetsen. En ik was ook gewoon een beetje geïrriteerd door iets anders wat in mijn gedachten speelde.”

Nog steeds spookt het door mijn hoofd: ,,Het is geen kwestie van gelijk hebben.” Die opmerking. Is het dat wat mij vaak zo moe heeft gemaakt? De voortdurende strijd om gelijk te hebben, te winnen dus, beter (wijzer) te zijn dan de ander. Ik zie, hoor en lees het om me heen: de eeuwige strijd van gelijk hebben, de ander overtuigen, jouw mening opdringen.

Ik zie, hoor en lees dat mensen smullen van verhitte discussies op radio en televisie, op internetfora en sociale media. Ik voel het als een strijd om het gelijk. Kijk mij eens, hoe goed ik ben. Strijd! Competitie! Ik vermoed zelfs dat die zucht naar strijd en ongelijkheid toeneemt. Mensen willen strijd. Us and them. Afwijzing als afweer. Zonder strijd geen spanning.

Maar ik smul juist wanneer tijdens meningsverschillen de een goed, aandachtig naar de ander luistert en eerst en vooral probeert te begrijpen wat hij bedoelt. De ander laat uitpraten. Vooral het inzicht van de ander aanvaardt en niet de ander zonder meer (nadenken) afwijst en in de categorie van onwetenden (dommen) wegzet.

Luisteren is zó moeilijk. Het is een gevecht: aanvaarden wat een ander ziet, hoort en voelt, zonder het of hem te veroordelen. Zonder mezelf te profileren. Rest mijn vraag waarom gelijk hebben zo belangrijk wordt gevonden. Waarom ik dat altijd zo belangrijk heb gevonden. Hebben we zonder bevestiging van wat wij vinden geen bestaansrecht? Voelen we ons minderwaardig of zelfs afgewezen wanneer een ander onze mening niet deelt? Voelen we ons verheven, trots, baas over de ander wanneer we gelijk krijgen? Slaan we ons op de borst wanneer we van een ander hebben gewonnen? Zonder winst geen ik, zonder winst geen ego. Ben je dan zonder winst niks? Is verliezen dan zo erg? Wat verlies je eigenlijk?

Het zijn vragen die me, sinds de umdze me onderbrak, bezighouden. Bijna geen meditatie of contemplatie passeert dezer dagen zonder deze overdenking over gelijk (willen) hebben. Over strijd en winnen. Over aanvaarding en een ander aanvaarden. Dat een ander een ander is en zijn eigen mening, gevoel en smaak heeft. Zo heeft de stilte-retraîte zin gehad. Maar het is wel een strijd, sowieso mijn strijd.

Guus van Holland was sportjournalist bij de Volkskrant en NRC Handelsblad. Hij is vriend van Shambhala Leiden.

Deze column is gepubliceerd op de najaarseditie van http://www.vriendenvanboeddhisme.nl/

Tags: , , , , ,

Onbevreesd, moedig en kwetsbaar

9 jun

Ben ik bang voor morgen, voor straks, voor wat er gebeuren gaat? Vaak wel. Waarom toch? Omdat de toekomst onzeker is. Omdat ik graag weet wat komen gaat. Dan kan ik me er op voorbereiden, maatregelen treffen, me erop instellen. Toch?

Nu ik deze column voor de Vrienden van het Boeddhisme schrijf, begrijp ik dat het ondoenlijk is me voor te bereiden op (alle) dingen die staan te gebeuren. Wat kan ik in vredesnaam doen om mezelf zekerheid te verschaffen, behalve een schuilkelder bouwen ten einde mezelf tegen mogelijk naderend onheil te beschermen? Ik weet het toch niet. Dingen gebeuren nu eenmaal. Ik kan niet alles in de hand hebben.

Dus kan ik me beter op nu concentreren. Zoals nu op deze column. Stel dat ik voortdurend tijdens het schrijven bezig ben met wat me te wachten staat, dan kan ik beter meteen stoppen. Dan wordt het sowieso een stukje dat alle kanten opwaait en -draait.

De gedachten die nu al schrijvend opkomen, vinden hun oorsprong in de cursus ‘Onbevreesdheid in het dagelijks leven’ uit De weg van Shambhala. Ik denk terug aan een oefening tijdens een sessie. Ik moest een dialoog aangaan met een andere cursist, bijvoorbeeld de vrouw naast mij. Een uitwisseling over onbevreesdheid, angst en onzekerheid.

Zo kwam ik tegenover een vreemde vrouw te zitten, aan wie ik moest vertellen wat door me heenging terwijl ik haar aankeek. Wat ik op dat moment voelde, wat ik nu voelde. En dat was heel vreemd.

Niet zo vreemd als ik verwachtte. Ik vertelde wat ik dacht en voelde: onzekerheid dus. Maar zowaar ook onbevreesdheid. Ik voelde wat de leraar had uitgelegd, over onbevreesdheid, moed en kwetsbaarheid. De vrouw keek me aan, luisterde en gaf (volgens opdracht) geen reactie. Ze toonde afwijzing noch goedkeuring. Er waren slechts woorden die uit mijn mond kwamen – en naar mijn gevoel recht uit mijn hart. Ik liet mijn hart spreken, over mijn onzekerheden en kwetsbaarheden, zoals ik ze op dat moment ervoer. En het voelde goed.

De vrouw was nog steeds een vreemde. Maar ze zag er gaandeweg mijn woordenstroom niet meer uit als een vreemde die mij vast zou vertellen wat voor een angsthaas ik was. Zij was er, niet meer en niet minder. Haar houding en mimiek verrieden geen oordeel. En zeker geen veroordeling, zoals ik had gevreesd.

Het meest verheugende kwam nog. Toen de vrouw mij mocht vertellen wat zij dacht en voelde. Ze zei dat ze veel herkende in wat ik had verteld. Ook zij was onzeker geweest, bang voor mijn reactie. Toen ter afsluiting de gong ging, keken we elkaar vriendelijk aan. Opgelucht. Onze onzekerheid, vooral onze angst voor afwijzing, was misplaatst geweest. Er was niets nadeligs gebeurd. Goddank.

Zo wil ik me vaker voelen. Zonder angsten, niet bang om te falen. Voortdurend levend in nu. Soms in de toekomst, vanzelfsprekend, maar liever nooit in de onzekerheid dat wat mij te wachten staat nadelig uitvalt.

Ik oefen buiten de cursus. Ik probeer te zeggen (en te schrijven) wat ik heb te zeggen (en te schrijven). Gewoon dóen. Mezelf inprenten dat het goed is wat ik doe. En dat ik er wat van leren kan. Mocht het resultaat niet positief zijn, dan kan ik er over nadenken. Wat gebeurt er dan met mij? Voel ik me teleurgesteld, verdrietig of boos? Kruip ik in mijn schulp en neem ik mij voor nooit meer iets te ondernemen, bijvoorbeeld nooit meer openhartig zijn én kwetsbaar?

Door meditatie – een halfuurtje op mijn kussen zitten en het gevoel laten opkomen, overdenken en voorbij laten gaan – kan ik mezelf helpen. Ik kan dan een en ander onder ogen zien: dit is dus wat met mij gebeurt, dit gevoel is er. Ik ervaar deze stilte en afzondering als verhelderend én verruimend. Ik kom bij mezelf, sla niet op de vlucht voor wat zich mogelijk in mijn lijf gaat afspelen. Is het verdriet, dan is het verdriet? Is het verwarring of angst? Nou, vooruit dan. Dan is het angst. Dat mag toch?

Ik heb het gevoel dat ik ruimte maak voor wat zich voordoet en voor wat zich kan aandienen. Dit ben ik, dit zijn mijn gedachten, dit is mijn gevoel. Dit is niemand anders. Ik las in mijn cursusboek: ‘Als je begint met kijken naar je angst, gewoon in die angst springt, dan is het volgende dat je ervaart een gevoel van volledig in elkaar zakken. In de situatie van angst zit veel energie, maar als je begint er in te springen, dan voelt het alsof je net een ballon hebt doorgeprikt.’

Ssssss, als een ballon, die eens is opgeblazen en zich almaar heeft gevuld. Zo voelde het toen ik tegenover de vrouw zat en mij blootgaf. Ik liep langzaam leeg. Vriendelijkheid ontmoette vriendelijkheid. Ik hoor mijn moeder nog zeggen: ‘Wie goed doet, goed ontmoet.’ Dat blijkt dus een boeddhistische wijsheid. Ik besef dat het niet in elke situatie zo bevredigend afloopt. Maar mij doet het vrijwel altijd goed.

Ik ben vriendelijk geweest voor mezelf. Dat voelt beter dan afwijzing.

Guus van Holland is lid van de Shambhala-sangha Leiden

Deze column staat in de zomereditie van http://www.vriendenvanboeddhisme.nl

Tags: , , , , ,

%d bloggers liken dit: