De liefhebbers van Nederlands voetbal kijken vast en zeker reikhalzend uit naar komend weekeinde (15 tot en met 17 januari). Dan kunnen zij ijs en weder dienende weer de gang naar het stadion maken en toegeven aan hun verslaving. Hun favoriete teams zijn dan teruggekeerd uit verre, doorgaans zonnige en aangenamer oorden, mogelijk uitgerust en opgeladen met nieuw elan ten einde de competitie succesvol af te ronden en de supporters waar voor hun geld te geven. Het optimisme van spelers, trainers en bestuurders weerklinkt in veel media, overgebracht door specialistische verslaggevers die niets mag ontgaan wat zich in den verre onder de zon afspeelt. Zonder voetbal is geen sportpagina compleet.
Vooral niet stil zitten, is het motto. Wel in beweging blijven en oefenwedstrijden blijven spelen, tegen welke tegenstanders dan ook. Wie als voetballer rondom de feestdagen niet voldoende beweegt en zich laat verleiden door Kerstversnaperingen, riskeert een achterstand op voetballers die wel bewegen en zich ver van huis aan het regime van de trainer moeten blijven onderwerpen. Het heeft veel weg van kuddegedrag. Zeker als men waarneemt dat zelfs amateurclubs naar een zonnig en ver trainingskamp reizen om spieren op spanning te houden en zo nodig de teamgeest te vergroten.
De trainer van de Belgische eersteklasser Westerlo, Bob Peeters, houdt er een aparte mening op na. Zijn team staat laatste in de hoogste klasse van België en beschikt mede daarom over beperkte financiële middelen. Een reis naar het zonnige zuiden kost veel geld. Maar nu de winter mee valt heeft hij een trainingskamp (stil zitten is immers riskant) belegd in eigen land, Knokke. ,,Het vergt wel iets meer mentale weerbaarheid van mijn spelers, maar ze worden er mentaal sterker van. Als je altijd maar gepamperd wordt, ben je misschien niet bereid om te vechten tot de laatste snik. Om toch een een beetje een vakantiegevoel te creëren zijn we naar zee getrokken. Als je even weg bent van je normale habitat kun je je batterijen sneller opladen. En het is goed als teambuilding.’’
In (financiële) nood word je creatief. Het zou andere trainers en hun clubmanagers aan het denken kunnen zetten, zeker in deze tijden van dreigende financiële armoede in steeds groter wordende delen van de voetbalwereld. Maar nee, de clubs blijven geld uitgeven, niet alleen aan spelers, maar ook aan trainingsreisjes, die wel of niet bekostigd worden door suikerooms van vreemde signatuur. Wat is er mis met thuisblijven, een paar weken rust, gewoon als topsporter doorleven? Of missen topvoetballers de discipline om zich te onthouden van gezondheidschadelijke praktijken. Moeten ze ver van huis en haard gestuurd worden om in zowel fysieke als psychische conditie te blijven, moeten ze ver van hun veilige en vooral warme thuisomgeving verblijven om saamhorigheidsgevoel met hun teamgenoten te vergroten? Waarschijnlijk wel. Laat ik het maar bedenkelijk noemen. Van een topsporter verwacht je meer, maar misschien is dat een gedateerde opvatting.
Hoe anders is de houding die in Engeland van een voetballer wordt gevraagd. Als alle andere voetballers in het aan het klimaat onderhevige West-Europa naar het warme zuiden worden gestuurd (of in zaalcompetities moeten schitteren), dienen zij op z’n minst drie keer per week op te draven voor een competitie- of bekerwedstrijd. Het is niet zo zeer de wil van de supporters, hoe graag ze ook dagelijks naar voetbal kijken, maar van de sponsors, met name van de televisiemaatschappijen (zoals Sky) die miljoenen betalen aan voetbalclubs om aan hun verlangens tegemoet te komen. Hoe meer wedstrijden, hoe meer kijkers, hoe meer goals en opwinding hoe meer tv-kijkers.
Wie geld wil verdienen moet voetballen. Wie als club aan de top wil meedoen, of zich wil handhaven, houdt zijn hand op. Wie wil dat zijn land (Engeland, maar ook Duitsland, Spanje, Italië en Nederland) aan de top meedraait, dient geld te krijgen om te investeren in nieuwe spelers en trainers, ten einde mee te kunnen doen in de ratrace om de gunst van de liefhebber. Langzaam dringt het besef door in Engeland dat het immens, intensieve competitierooster tot slachtoffers leidt. Niet alleen de liefhebber raakt verzadigd. De voetballer en de trainer (en de clubs) kunnen niet meer aan de grenzeloze verwachting voldoen. Liefhebbers tonen geen maat meer in hun honger naar voetbal, of welke reden dan ook. Sponsors en televisiemaatschappijen evenmin. Scoren is de maat zonder grenzen.
Tradities, zoals in Engeland waar de Kerstperiode tot het ultieme moment van voetbalprestaties is verheven, verliezen hun menselijke waarde. Louis van Gaal staat onder druk bij Manchester United omdat hij de club niet het aanzien kan geven waar supporters maar vooral de geldschieters (zoals Adidas) recht op menen te hebben. Weer geld, weer een investering, weer een aanval van media die zich laten voeden door het volk – dan wel het volk voeden.
Arsène Wenger zit al decennia vast in het zadel bij Arsenal, maar ook hij vraagt zich ondanks zijn (al aangetoonde) kwaliteiten als trainer met zowel psychologische als fysiologische inzichten waar het mis gaat. De Duitser Jürgen Klopp geldt als een van de meest vooruitstrevende trainers in de voetbalwereld, maar sinds zijn overstap van Borussia Dortmund vorige maand naar Liverpool wordt hij geconfronteerd met tal van blessures bij zijn nieuwe werkgever, ooit een grootmacht in Europa.
Volgens de Nederlandse bewegingswetenschapper Raymond Verheijen (hij werkte veel samen met Guus Hiddink, en was werkzaam bij onder andere Chelsea, Barcelona, Zenit St. Petersburg, Manchester City en Wales) ligt de oorzaak van het toenemende aantal blessures bij Liverpool bij het aanvallende spel dat Klopp, net als bij Borussia, propageert. Van spelers wordt plotseling te veel gevraagd, op trainingen en in wedstrijden. Het zijn inzichten die er toe doen. Verheijen is een voorstander van doseringen, belasten en ontlasten, spanning en ontspanning. Opvallend is dat in een statistiek van clubs in de Premier League het net gepromoveerde Bournemouth lijstaanvoerder is met de meeste blessures. Een team dat zich manhaftig probeert te handhaven. Maar kennelijk wordt er te veel van de spelers gevraagd.
In Engeland beginnen mensen zich zorgen te maken over de invloed van het geld. Supporters kunnen nauwelijks nog een entreekaart betalen, blijven thuis om zich te abonneren op een televisiezender wat ook steeds duurder wordt. En: spelers raken geblesseerd door overbelasting. Ook een signaal voor supporters die elke dag voetballers in actie verwachten. José Mourinho, zojuist ontslagen als coach van Chelsea, verwees naar zijn Portugese landgenoten die nooit meer naar een stadion gaan omdat ze het niet meer kunnen betalen. Tegelijkertijd verwees hij naar zijn eigen inbreng: ,,Als ik niet win, op welke manier dan ook, verliest mijn club supporters.’’
Het dilemma: gaan we naar Zuid-Europa om te herstellen en op te laden voor een nieuwe uitdaging of blijven we (traditioneel) doorspelen omdat de de sponsors en de supporters dat willen? Hebben voetballers nog rechten? Of: wie er voor kiest om profvoetballer te worden moet weten waaraan hij begint.
Deze column is verschenen op de website van http://www.sportenstrategie.nl
guusvanholland 
Geef een reactie